نوشته و ویرایش شده توسط مجله ی فرنگی
مطابق آخرین گزارش مرکز آمار ایران از وضعیت اجتماعی فرهنگی در بهار امسال، روند کشف مخدرهای سنتی نزولی است در حالی که نمودار کشفیات مخدرهای صنعتی در برخی موارد حتی به افزایش ۱۵ برابری نیز رسیده است. طبق گزارش مرکز آمار ایران، در یک نمونه از سال ۱۳۹۶ تا به امروز با وجود گسترش اقدامات اطلاعاتی و انتظامی در حوزه شناسایی و کشف مواد مخدر، کشف مخدرهایی همچون تریاک با کاهش ۳۷.۶ درصدی مواجه است و از ۶۴۹ هزار و ۶۱۶ کیلوگرم در سال ۹۶ به ۴۰۴ هزار و ۹۷۶ تن رسیده است. این درحالی است که طبق همین گزارش، میزان کشف مخدرهایی همچون شیشه با رشد ۱۵ برابری یا به عبارتی ۱۵۰۰ درصدی، از ۲ هزار و ۳۹۹ کیلوگرم در سال ۹۵ به میزان قابل توجه ۳۸ هزار و ۷۳۴ کیلوگرم رسیده است.
افزایش شمار معتادان
با نگاهی به آمار پذیرش مراکز ترک اعتیاد نیز افزایش شمار معتادان مشهود است. بنابر گزارش مرکز آمار ایران در بهار سال ۹۶ در ۸۶۳۲ مرکز ماده ۱۵، تعداد یک میلیون و ۲۵۴ هزار معتاد و مصرفکننده مخدر برای درمان پذیرش شدند؛ در حالی که سه ماهه نخست پارسال یک میلیون و ۵۸۱ هزار نفر در ۸۲۵۱ مرکز ماده ۱۵ پذیرش شدند. به عبارت دیگر با وجود کاهش مراکز ماده ۱۵ با افزایش ۳۳۰ هزار نفری پذیرش معتادان مواجه هستیم. وضعیت در مراکز دولتی ماده ۱۶ هم به همین شکل است. شمار پذیرش معتادان در بهار سال ۹۶ در ۵۷۹ مرکز، ۸۲ هزار ۶۶۵ نفر بود که این تعداد در سال گذشته به ۱۴۹ هزار و ۲۲ نفر در ۳۹۵ مرکز رسیده است.
عواقب کوچ معتادان به مخدرهای صنعتی
مدیرکل درمان و حمایت اجتماعی ستاد مبارزه با مواد مخدر ضمن تایید تغییر ذائقه و نوع مصرف مخدر در کشور، این مساله را یک خطر توصیف کرد و هشدار داد که تغییر مصرف میتواند عوارض اجتماعی متعددی را برای معتادان و جامعه داشته باشد. مجید قربانی به ایرنا گفت: طبق طبقهبندی، مخدرها به سه مدل مواد افیونی، توهمزا و محرک تقسیم میشوند که در هر سه طبقه ما شاهد وجود مخدر سنتی و صنعتی هستیم. بهطور مثال در مخدرهای افیونی شکل سنتی آن تریاک و مشتقات آن هستند که توسط معتادان مصرف میشوند و شکل صنعتی آن داروهای متادون و نظیر آن هستند که خواص درمانی دارد و از این جنبه، تاثیرات مثبت داشتهاند. او در ادامه گفت: اما اگر از تولیدات دارویی که به شکل کنترلشده و طی فرایند درمان مصرف میشوند؛ بگذریم، بهطور کل تغییر مصرف مخدرها از سنتی به شکل صنعتی آن به خصوص در حوزه مخدرهای توهمزا و محرک با خطری جدی مواجه هستیم.
عوارض حاد و مخربتر مخدرهای صنعتی
مدیرکل درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر با بیان اینکه سوء مصرف در هر شکلی از مخدر عوارض و پیامدهای آن را تشدید میکند، تاکید کرد: در مصرف مخدرهای صنعتی این عوارض دهها برابر حاد و مخرب خواهد بود. قربانی با اشاره به اینکه شمار مرگ و میر و آسیبهای جبرانناپذیر در مصرف مخدرهای صنعتی به مراتب بیشتر از مخدرهای صنعتی است، افزود: برای مثال مخدر «گُل» که از دسته مواد صنعتی و از مشتقات حشیش محسوب میشود، تاثیر مخرب ۸۰۰ برابری نسبت به حشیش بر مصرفکننده خواهد گذاشت. او دیگر عوارض و پیامدهای منفی تغییر مصرف مخدر به صنعتی را در درمان آن عنوان کرد و افزود: در رویارویی با مصرفکنندگان مخدرهای صنعتی نمیتوان درمان کامل داشت زیرا شیوه تولید و ترکیبات محصول بسیار متغییر و پیچیده است. به گفته مدیرکل درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر، با توجه به اینکه مخدرهای صنعتی با دستورالعملهای متفاوتی تهیه شده و بسیار قوی و بر فیزیک افراد تاثیرات متعدد و منفی دارند، فرآیند درمان را پیچیده خواهند کرد.
از جایگاه اجتماعی تا سهولت دسترسی
بهطور طبیعی افزایش کشفیات مخدرهای صنعتی نشان از افزایش عرضه و تقاضا دارد البته اثری معکوس نیز میتوان برای آن متصور بود زیرا افزایش توزیع و عرضه میتواند باعث تغییر در مصرف شود چرا که رشد عرضه نه تنها در سهولت دسترسی اثرگذار است، بلکه باعث کاهش قیمت یک محصول مخدر خواهد شد. مدیرکل درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر در این باره اظهار داشت: بررسیها نشان میدهد عوامل متعددی بر تغییر ذائقه تاثیر دارد که نخستین آن سهولت استفاده از مخدرهای صنعتی است. مصرف اینگونه مواد اعتیادزا نیاز به ادوات مصرف سایر مواد ندارد، بهطور مثال مصرفکنندگان مواد اعتیادزای صنعتی بهویژه محرکها از سرنگ و تجهیزات حرارتی استفاده نمیکنند.
تاثیر اثرات سریع و چندوجهی مخدرهای صنعتی
به گفته قربانی، متاسفانه مخدرهای صنعتی تنوع بسیاری دارند که میتوانند ترغیب بیشتری را در مصرفکنندگان به خصوص جوانان ایجاد کنند. علاوه بر این، اثرات سریع و چند وجهی (از توهمزایی تا محرک بودن) جاذبه بیشتری خواهند داشت. او به اسامی مختلف مخدرهای صنعتی در سطح جامعه به عنوان یک نیروی جاذبه اشاره کرد و افزود: موانع فرهنگی موجود در مقابل مصرف مخدرهای صنعتی بسیار کم است زیرا از قبح و جایگاه منفی مخدرهای سنتی برخوردار نیست و در میان مصرفکنندگان و اطرافیان حتی به عنوان مخدر شناخته نمیشود. قربانی، مهمترین راه برای مقابله با این مساله را آگاهی فرهنگی و ایجاد فضای منفی و بیزاری برای مصرف مخدر به خصوص مخدرهای صنعتی دانست و گفت: باید مخدرهای صنعتی هم مانند مخدرهای سنتی از طرف جامعه طرد شود و از طرف دیگر دسترسی به آن بسیار دشوار باشد.
دسته بندی مطالب
فرنگی