اگر جهان درحال انبساط است، آیا ما نیز منبسط می‌شویم؟_فرنگی

کیهان که درمقایسه با سیاره زمین ما، موجودیتی بس بزرگ‌تر محسوب می‌شود، درحال انبساط است. این انبساط با توجه به تابش زمینه کیهانی (CMB) با سرعتی درحدود ۶۷٫۵ کیلومتر بر ثانیه در هر مگاپارسک (۳٬۲۶۰٬۰۰۰ سال نوری) اتفاق می‌افتد. درهمین‌حال، با اندازه‌گیری فاصله‌ی ستارگان متغیر قیفاووسی (ازطریق رصد چگونگی انتقال نور آن‌ها به محدوده‌ی فروسرخ طیف الکترومغناطیس درطول سفر طولانی در سرتاسر کیهان)، نرخ انبساط تقریبا ۷۳ کیلومتر در هر مگاپارسک برآورد شده است.

هرچند تعداد کمی از دانشمندان باور دارند که جهان اصلا درحال انبساط نیست، جامعه نجوم به‌طور کلی در تلاش است تا انبساط جهان را اصلاح کند و «تنش هابل»، یعنی اختلاف بین اندازه‌گیری‌ها از سرعت انبساط جهان را توضیح دهد. مشاهدات از انبساط شتاب‌دار کیهان حکایت می‌کنند و بیان می‌دارند که برای توضیح علت این اتفاق، به درک انرژی تاریک، انرژی بیگانه یا هر پدیده‌ی دیگری فراتر از قلمرو دانش کنونی نیاز داریم. درمجموع، معماها درباره‌ی سرعت انبساط جهان هنوز حل‌نشده هستند.

درحالی‌که دانشمندان درگیر پرسش‌های پیچیده‌ی یادشده هستند، مفهوم انبساط جهان از جنبه‌ای دیگر برای کاربران اینترنت پرسش‌برانگیز شده است. آن‌ها می‌گویند اگر جهان درحال انبساط است، آیا ما نیز همراه با آن منبسط می‌شویم؟

هرچند چنین سوالی ممکن است پیش‌پاافتاده و مسخره به‌نظر برسد، مطرح‌شدن آن برای کسانی که برای اولین‌بار با مفاهیم اخترفیزیکی آشنا می‌شوند، منطقی است. اما پاسخ کوتاه خیر است. مواد شناخته‌شده و دوست‌داشتنی برای ما از میوه‌های خوشمزه گرفته تا دوستان و عزیزانمان همراه با کیهان منبسط نمی‌شوند.

درواقع انبساط جهان فقط بر مناطقی از کیهان اثر می‌گذارد که توسط نیروهای دیگر به یکدیگر متصل نیستند. درنتیجه، انبساط بر فاصله‌ی بین اجرام منظومه شمسی، مثلا فاصله‌ی بین زمین و خورشید تاثیر نمی‌گذارد؛ زیرا این دو جرم به‌وسیله‌ی نیروی گرانش در کنار هم نگه داشته می‌شوند. درمقابل، اجرام رها از گرانش، مثل دو کهکشان، ‌آن‌قدر از یکدیگر دور هستند که گرانش تاثیری بر حفظ آن‌ها در کنار یکدیگر ندارد؛ درنتیجه دو کهکشان با انبساط فضای بینشان از یکدیگر دور می‌شوند. باید درنظر داشت که خود کهکشان‌ها که به‌وسیله‌ی گرانش ماده و اثر بسیار گسترده‌تر ماده تاریک به هم متصل شده‌اند، منبسط نمی‌شوند و صرفا فضای بین آن‌ها گسترش می‌یابد.

درهمین‌حال، اتم‌هایی که ما و دوستانمان و جهان اطرافمان را تشکیل می‌دهند، در توده‌های ساختاریافته‌ی خود توسط نیروی هسته‌ای قوی، نیروی الکترومغناطیس و نیروی هسته‌ای ضعیف کنار هم نگه داشته می‌شوند. این نیروها حتی از گرانش که سیاره‌ها را به هم متصل می‌کند، قوی‌تر هستند و انبساط جهان بر آن‌ها غلبه نمی‌کند. درنتیجه، لازم نیست نگران متورم‌شدن خودمان به همراه جهان باشیم.